NLP, is dat wel ok?
21 maart 2017
Als relatief nieuwbakken NLP-trainer neig ik wel eens enthousiast te zijn over het instrument dat ik train, NLP. Dat enthousiasme wordt echter niet altijd gedeeld. “Programmeren zeg je??” Waarna subtiel 2 stapjes achteruit worden gezet. Terecht, lijkt me. Als het beeld dat opduikt dat is van de onzichtbare toverstaf waarmee ‘de NLP’er’ naar believen de hem omringende breinen in een andere plooi trekt, dan kan je je inderdaad beter zo snel als mogelijk uit de voeten maken.
De structuur van succes
Dat is het natuurlijk niet, maar die reputatie komt wel ergens vandaan. Oorspronkelijk ontstaan als therapeutische succesformule in de jaren 1970, werd NLP al snel uitgebreid tot een methode om ‘de structuur van succes’ in elk menselijk functioneren te ontdekken, ongeacht de context. Toen NLP in de jaren 1980 in het bedrijfsleven werd binnengehaald, werd persoonlijke groei dan ook al te vaak meer in dollartekens dan in termen van ‘innerlijke vrijheid’ geformuleerd. Met de nochtans cruciale NLP-begrippen ‘intentie’ en ‘ecologie’ (zorg voor je omgeving in de ruimste zin) werd het jammer genoeg niet altijd te nauw genomen.
Intussen behoren die uitwassen gelukkig grotendeels tot het verleden en wordt succes vandaag in bredere dan enkel materiële termen geformuleerd. Want NLP is inderdaad een manier om een succesvol leven te leren leiden. Bij Arcturus definiëren wij dat als een leven waarvan jijzelf het gevoel hebt dat het betekenis heeft, omdat het uitdrukt wie jij in wezen bent.
Weten wie je bent, bam, het is eruit! Hoe doe je dat in godsnaam? Door te leren loslaten wat niet van jou is en te leren weten welke keuzes je vanuit jezelf wil maken om jouw eigen leven te leiden. Dat klinkt te simpel in theorie en te moeilijk in de praktijk…
Programmaties
Daar komt NLP dan zeer handig van pas. NLP staat voor Neuro-Linguïstisch Programmeren. Via taal geven we betekenis aan onze ervaringen en zo programmeren we onszelf in ons brein via neurologische verbindingen. Hoe we tegen onszelf praten, creëert onze werkelijkheid. Het verhaal dat we geloven en herhalen vormt een patroon in onze gedachten, emotionele reacties en gedrag. Opvoeden, in de zin van bijvoorbeeld belonen en bestraffen, is niets anders dan automatische patronen creëren. Die ‘externe’ stem (van ouders, leraars,…) gaan we dan internaliseren en later geloven we dat het onze eigen stem is. Vaak kwekt ze er dag in dag uit op los: “dat is goed, dat is fout, je moet X zus, je mag Y niet zo…” Een innerlijke criticus noemen we dat dan. Een norm waarmee we onszelf en anderen permanent beoordelen en veroordelen, maar die voor het ruime merendeel afkomstig is uit onze omgeving, via programmaties.
Programmaties zijn nochtans niet per definitie slecht, integendeel. Ze zorgen ervoor dat we kunnen ontwikkelen en niet elke dag alles opnieuw moeten aanleren. Ze zorgen ervoor dat we stoppen bij een rood licht en niet moeten nadenken over hoe we die auto daarna weer verder laten rijden.
Dus vele programmaties zijn zeer nuttig en geven vrijheid. Het schoentje knelt echter bij de programmaties die ooit vanuit overlevingsperspectief wel nuttig waren, maar die je vandaag keer op keer met je hoofd tegen de muur doen knallen. Die programmaties die je met handen en voeten vastketenen als het erop aankomt jezelf te willen zijn: zelfdestructief of zelfondermijnend gedrag, een laag zelfbeeld, perfectionisme, noem maar op.
Hoofd en hart
Het komt er dus op aan je eigen norm te vinden, onder je programmaties. NLP is daartoe een zeer nuttig instrument. Het leert je dat je altijd keuze hebt en hoe je die keuze kan concretiseren. Je kan het zien als graafwerken, op zoek naar wat er te vinden is onder datgene wat je beperkt om vrij te zijn. En hier is het juiste kader en voldoende diepgang belangrijk. Het gevaar is namelijk dat het graven stopt in het brein, dat we met andere woorden voor het ene niet nuttige programma een ander gaan ‘bedenken’. Dit garandeert echter weinig kans op duurzaamheid. Op zichzelf aangewezen is onze geest immers maar een onzeker diertje. Twijfel is his middle name.
Dus het is van het grootste belang dat we dieper gaan graven dan onze gedachten, dat we erkenning geven aan de emoties die we onderweg tegenkomen, maar dat we doorgraven tot bij het niveau van de stilte. Daar waar rust en ruimte is. Daar waar geen twijfel is, maar ‘weten’. Dat is de plek van je Hart. Dat is de plek van waaruit het juiste nieuwe ‘programma’ kan ontstaan, dat uitdrukt wie jij bent. In het volle besef dat wie je in wezen bent, los staat van welk programma dan ook.
Dit is hoe wij bij Arcturus al ruim 35 jaar NLP in de wereld zetten. Hoofd en hart kunnen er mekaar ontmoeten en een pact sluiten in wederzijds vertrouwen. Zo stop je cycli van pijn, zo vind je werk dat bij je past, zo heb je plezier in je eigen leven. Zo schrijf je jouw eigen duurzame succesverhaal, vanuit jouw eigen norm. NLP op zijn best, dik ok. ☺
Hilde Van Liefferinge is NLP-trainer en loopbaancoach bij Arcturus.
